Kpss ile ilgili arananlar kafalara takılan sorulara cevaplar...

Solomon Asch Uyum Deneyi Nedir?

0 0

Asch, katılımcılara Solomon Asch uyum deneyi amacının kişinin görsel yeteneklerini test etmek olduğunu söyledi. Gerçek amaç ise katılımcıların grup durumlarına uygunluk seviyelerini test etmekti. Her deney sekiz kişilik gruplardan oluşuyordu; ancak bunlardan yedisi konfederasyon üyeleriydi, yani deneyin gerçek amacını biliyorlardı ama katılımcı gibi davranmaları isteniyordu.

Gruba daha sonra iki resim gösterildi. Biri, farklı uzunluklarda üç satırlık bir resimdi ve diğeri, ilk resimdeki satırlardan birinin uzunluğuyla eşleşen bir satırın resmiydi. Birkaç kez bu görüntülerin varyasyonları sunuldu. Katılımcılara, sunulan iki görüntüden hangi satırların uzunluğunun eşleştiği soruldu. Uyum deneyindeki gerçek katılımcı her zaman en son cevap verecek şekilde deney gerçekleştirilirdi.

Solomon Asch Uyum Deneyi Nedir?

İlk denemelerde, deneyden haberi olan yedi katılımcı hangi satırların eşleştiğine dair doğru cevapları verdiler. Ancak birkaç denemeden sonra, gerçek katılımcının söylediklerini etkileyip etkilemeyeceğini görmek için yanlış yanıtı vermeye başladılar. Yapılan toplam 18 deneyde konfederasyonlar, ‘kritik denemeler’ olarak adlandırılan bu denemelerin 12’sinde yanlış cevaplar verdiler.

  • Eğer herkes yanlış cevap veriyorsa, siz de aynısını yapar mıydınız?
  • Görsel yeteneklerinizden şüphe etmeye başlar mısınız?
  • Yoksa grup baskısından kurtularak doğru olduğuna inandığınız cevabı mı verirsiniz?

Solomon Asch Uyum Deneyi Sonuçları

Deneyin sonuçları, katılımcıların üçte birinin, konfederasyonların verdiği cevaplar açıkça yanlış olmasına rağmen, konfederasyonlara uyduğunu ortaya koydu. 12 denemede katılımcıların yaklaşık %75’i en az bir kez uyarken, katılımcıların %25’i hiçbir zaman gruba uyum sağlamadı.

Solomon Asch uyum deneyi sonlarında ise katılımcılardan doğru eşleşmeyi yazmaları istenmiştir. Sonuçlar, katılımcıların %98 oranında doğru cevapları verdiğini gösterdi. Bu nedenle, neden uyduklarının nedeni, doğru yargılarda bulunamamaları olamaz.

Öyleyse gruba neden uyum göstermiş olabilirler? Deneyden sonra kendilerine bu soru sorulduğunda, bu nedenlerden ilki alay konusu olmaktan korkmaları ve gruba uyum sağlamak istemeleriydi. Buna normatif etki denir. İkinci neden, katılımcıların çoğunun aslında konfederasyonların haklı olduğunu ve daha iyi bilgilendirildiğini düşünmeleriydi, bu yüzden onlarla hareket ettiler. Buna bilgi etkisi denir.

Deneyin Limitleri
Solomon Asch uyum deneyi içinbazı eleştirileri var. Deney bir laboratuvar ortamında yapıldığından, bulgular gerçek dünyadaki durumlara genellenemeyebilir. Bu nedenle ekolojik geçerliliği düşüktür. Gerçek dünyadaki uyaranlar, laboratuvar ortamındakilerden daha belirsiz olgular ile doludur. Uyaranlar belirsiz ve kafa karıştırıcı olduğunda, insanlar kendilerinden emin olmadıkları ve başkalarının önünde yetersiz görünmek istemedikleri için konformist davranışları artma eğilimindedir. Bir başka eleştiri de katılımcıların hepsinin erkek ve aynı yaş grubundan olmasıydı; bu nedenle sonuçlar popülasyonun geri kalanına genellenemez.

Uyumu Etkileyen Faktörler
Daha sonraki denemelerde, Asch (1952, 1956) hangi faktörlerin uyum seviyesini etkilediğini araştırmak için prosedürü ( bağımsız değişkenler) değiştirmeye karar verdi.

Grup boyutu
Asch , grup büyüklüğünün deneklerin gruba uyup uymayacağını etkilediğini anladı. Çoğunluk grubu ne kadar büyükse (konfederasyon yok), daha fazla insan uyum sağladı.

Görev Zorluğu
Karşılaştırma satırları ( A, B, C) uzunluk olarak daha benzer hale getirildiğinde, doğru cevabı bulmak daha zorlaştığı için gruba uyum arttı.

Kararsız olduğumuzda, onaylamak için başkalarına ihtiyaç duyarız. Görev ne kadar zor olursa, uyum da o kadar büyük oluyor.

Gizli Cevap
Solomon Asch uyum deneyi katılımcıların özel olarak cevap vermelerine istenildiğinde grubun diğer katılımcıların cevabı bilinmediği uyumun azaldığı gözlemlenmiştir. Bunun nedeni, daha az grup baskısı olması ve gruptan reddedilme korkusu olmadığı için normatif etkinin o kadar güçlü olmamasıdır.

Asch Deneyi ’nin Çıkarımları
Solomon Asch uyum deneyi içerisinde katılımcılar birbirlerini tanımamalarına ve arkadaş olmamalarına rağmen yine de gruba ait olma ve kabul edilme ihtiyacı hissetmişlerdir. Bunlar temel insan ihtiyaçları olsa da kalabalıktan farklı olsak bile olduğumuz kişi için kabul edilebileceğimizi de anlamalıyız.

Güncel bir örnek olması açısından, uyum ve grup düşüncesinin koronavirüs pandemisine tepkilerimizi nasıl etkilediğini, politikacı ve liderlerin küresel olarak aynı acımasız önlemleri benimsemeye nasıl zorlandığını görebiliriz.

Yargı veya alay korkusu olmadan, her zaman özgür düşünenler olarak kalmak ve inandığımız şey için ayağa kalkmak önemlidir.

 

 

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.